อาหารกับสุขภาพฟัน กินอะไรดี กินอะไรควรระวัง เพื่อฟันสวยแข็งแรงตลอดไป

นอกเหนือจากการแปรงฟันและใช้ไหมขัดฟันแล้ว “อาหาร” ที่เรารับประทานในแต่ละวันคืออีกหนึ่งปัจจัยสำคัญที่ส่งผลโดยตรงต่อสุขภาพช่องปาก อาหารบางชนิดสามารถช่วยเสริมสร้างให้ฟันแข็งแรงได้ ในขณะที่อาหารบางประเภทก็เป็นตัวการสำคัญที่นำไปสู่โรคฟันผุและโรคเหงือก

บทความนี้คือคู่มือที่จะช่วยให้คุณเข้าใจว่าอาหารประเภทใดที่ดีต่อฟัน และอาหารประเภทใดที่ควรระวัง เพื่อรอยยิ้มที่สวยงามและสุขภาพฟันที่แข็งแรงในระยะยาว

อาหารบางอย่างอาจเป็นสาเหตุของปัญหาสุขภาพช่องปากได้หากบริโภคบ่อยครั้งและดูแลไม่ถูกวิธี

• อาหารและเครื่องดื่มที่มีน้ำตาลสูง เช่น ขนมหวาน น้ำอัดลม หรือชานมไข่มุก น้ำตาลคืออาหารชั้นดีของแบคทีเรียในช่องปาก ซึ่งจะสร้างกรดออกมาทำลายเคลือบฟันและเป็นสาเหตุอันดับหนึ่งของฟันผุ
• อาหารที่มีความเป็นกรดสูง เช่น ผลไม้รสเปรี้ยวจัด หรือน้ำส้มสายชู กรดจากอาหารเหล่านี้สามารถกัดกร่อนเคลือบฟันได้โดยตรง ทำให้ฟันบางลงและเกิดอาการเสียวฟันได้ง่าย
• อาหารที่เหนียวและติดฟัน เช่น ลูกอม คาราเมล หรือขนมปังขาว มักจะเกาะติดอยู่ตามร่องฟันเป็นเวลานาน ทำให้แบคทีเรียมีเวลาสร้างกรดได้มากขึ้น
• อาหารแข็ง การกัดเคี้ยวของแข็งมากๆ เช่น น้ำแข็ง หรือเมล็ดพืชเปลือกแข็ง อาจสร้างแรงกระแทกจนทำให้ฟันร้าวหรือแตกได้
• อาหารประเภทแป้ง แป้งที่ผ่านการขัดสีจะถูกย่อยเป็นน้ำตาลได้อย่างรวดเร็วในช่องปาก และกลายเป็นอาหารของแบคทีเรียเช่นกัน

เรายังสามารถมีความสุขกับการกินได้พร้อมกับมีสุขภาพฟันที่ดี เพียงเลือกกินอย่างชาญฉลาดและปรับพฤติกรรมเล็กน้อย

สิ่งแรกคือ เลือกกินอาหารที่ดีต่อฟัน เช่น ผักและผลไม้สดที่มีกากใยสูง อย่างแอปเปิ้ลหรือแครอท ซึ่งช่วยกระตุ้นการหลั่งน้ำลายและทำความสะอาดผิวฟันไปในตัว นอกจากนี้ อาหารที่มีแคลเซียมและฟอสฟอรัสสูง เช่น ผลิตภัณฑ์จากนม หรือปลาเล็กปลาน้อย ก็ช่วยเสริมสร้างกระดูกและฟันให้แข็งแรง

ต่อมาคือ ปรับพฤติกรรมการกิน โดย จำกัดการกินของหวานหรือของว่างระหว่างมื้อ เพื่อลดความถี่ที่ฟันต้องสัมผัสกับกรด และหากรับประทานอาหารหรือเครื่องดื่มที่มีน้ำตาลหรือกรดสูง ควร บ้วนปากด้วยน้ำเปล่าทันที เพื่อช่วยชะล้างกรดและเศษอาหารออกไปเบื้องต้น การใช้หลอดดูดเมื่อดื่มเครื่องดื่มเหล่านี้ก็ช่วยลดการสัมผัสกับผิวฟันได้

และที่สำคัญที่สุดคือ พื้นฐานการดูแลช่องปากที่แข็งแรง ไม่ว่าจะรับประทานอะไร การแปรงฟันให้ถูกวิธีร่วมกับการใช้ไหมขัดฟันทุกวันยังคงเป็นสิ่งจำเป็นที่สุดในการกำจัดคราบจุลินทรีย์

อาหารที่เราเลือกกินในแต่ละวันมีความสัมพันธ์กับสุขภาพฟันอย่างแยกไม่ออก การทำความเข้าใจว่าอาหารประเภทใดมีประโยชน์หรือมีความเสี่ยง จะช่วยให้เราสามารถตัดสินใจเลือกกินได้อย่างเหมาะสม การสร้างสมดุลระหว่างการกินที่ดีกับการดูแลความสะอาดช่องปากอย่างสม่ำเสมอ คือกุญแจสำคัญสู่การมีฟันที่แข็งแรงและรอยยิ้มที่สดใสไปตลอดชีวิต